Skip to Main Content

Projekty badawcze w sieci VIA CARPATIA

Filtry

Szczegóły projektu badawczego

Numer umowy
2017/26/D/ST8/00142
Wykonawcy badań/ podległość
Wydział Mechaniczny (WM)
Tytuł
Rozwiązanie problemu wyznaczania temperatury w kontakcie ślizgowym
Streszczenie
Tarcie jest powszechnym zjawiskiem w naszym codziennym życiu, które powstaje zawsze, gdy ciała stałe będące w kontakcie przemieszczają się względem siebie. Jedną z podstawowych cech oddziaływania tarciowego jest temperatura powstająca w styku ślizgowym. Ma ona istotny wpływ na niemal wszystkie cechy kontaktu ślizgowego, w tym: właściwości mechaniczne, termiczne, elektryczne, tribologiczne, chemiczne, strukturalne, ekologiczne i ergonomiczne. Są one ściśle związane z ważnymi problemami naukowymi, takimi jak: wyznaczenie intensywności emisji pyłów w kontakcie ślizgowym, identyfikacja i symulacja mechanizmów zużycia, przewidywanie dynamicznych charakterystyk poślizgu i emisji dźwięku, analiza powstawania i ewolucji warstw powierzchniowych. Problem wyznaczania temperatur w stykach ślizgowych jest jednym z podstawowych problemów mechaniki, tribologii i przewodnictwa cieplnego. Jak dotąd opracowano wiele metod pomiaru temperatury kontaktu. Najczęściej stosowanymi metodami są: metoda promieniowania podczerwonego i metoda wykorzystująca termopary. Metoda promieniowania podczerwonego bazuje na zależności mocy promieniowania od temperatury. Detektor podczerwieni skierowany jest na obszar kontaktu poprzez przezroczysty element lub na powierzchnię bliską obszarowi kontaktu. Powyższa metoda umożliwia rejestrowanie temperatury z wysoką czułością przestrzenną. Jednakże wymóg zastosowania co najmniej jednego przezroczystego elementu ciernego w większości przypadków nie jest możliwy do realizacji. Metoda wykorzystująca termopary jest oparta na bezpośredniej konwersji temperatury na napięcie elektryczne. Powszechnym podejściem jest instalowanie termopary w nieruchomym elemencie jak najbliżej powierzchni ślizgowej. Termopary dostarczają wiarygodnych pomiarów, ale ich żywotność jest krótka ze względu na małą odległość między spoiną termopary i zużywającej się powierzchni ślizgowej. W związku z tym, żadna z omówionych metod nie umożliwia ciągłego pomiaru temperatury roboczej powierzchni ciał nieprzezroczystych. Celem projektu było rozwiązanie problemu eksperymentalnego wyznaczania chwilowych temperatur w stykach ślizgowych. Rozwiązanie problemu osiągnięto poprzez opracowanie nowej metody opartej na zastosowaniu tak zwanej zużywalnej termopary, w której powstaje spoina pomiarowa w procesie zużywania powierzchni ślizgowej. Opracowano również nową procedurę przetwarzania sygnału z termopary, w celu jego prawidłowego zinterpretowania. Metoda ta pozwoliła na pomiar temperatury w mikro-warstwach powierzchni ciernych, co z kolei pozwoliło na próbę rozwiązania ważnych problemów naukowych wymienionych powyżej. Pomyślna realizacja projektu wymagała rozwiązania kilku nietrywialnych zadań wykorzystujących naukowe podejście i metody. W pierwszym etapie, zostały zaprojektowane oraz wykonane eksperymentalne termopary zużywalne. W przeciwieństwie do istniejących termopar zużywalnych, kształt przekroju końcówki termopary jest okrągły. Eksperymentalne termopary są wykonane przy uży
Program
SONATA
Uczelnia
Politechnika Białostocka
Slowa Kluczowe
kontakt ślizgowy; temperatura; termopara